Poniżej znajdziesz tekst o projektowaniu kuchni w mieszkaniu. Powstał on tylko i wyłącznie na potrzeby prezentacji demo możliwości Book Practice.
Przeczytaj go a następnie przejdź do części praktyczej i testowej.
W polskich mieszkaniach tradycją jest posiadanie i korzystanie z kuchni. Jest to pomieszczenie odwiedzane kilka razy dziennie przez domowników, wypełnione tradycją i emocjami.
Oprócz przygotowywania posiłku w kuchni możemy spotkać się na szybko z gościem, odrobić pracę domową z dziećmi, czy odbyć ważną rozmowę przy kubku rozgrzewającej herbaty. Jeżeli organizujemy domówkę to możemy spodziewać się, że będzie to najpopularniejsze miejsce z całego mieszkania i w pewnym momencie wszyscy tam będą.
W zależności od rodzaju mieszkania albo domu będziemy też mieli różny wygląd i rolę kuchni. W mniejszych mieszkaniach w miastach kuchnie będą zawierały w sobie również jadalnię. Dzięki temu resztę pokoi będziemy mogli przeznaczyć dla domowników. Będzie to kosztem miejsca w kuchni, ale w mieszkaniu trzypokojowym robi to dużą różnicę.
Mikromieszkania i kawalerki najczęściej będą wyposażone w ślepą kuchnię (czyli taką bez okien lub oknem na salon) lub kuchnię wciśnięta w korytarz albo przedpokój. W takich mieszkaniach liczy się każdy metr kwadratowy, a studenci i osoby samotne są przyzwyczajone do lekkich niewygód i przygotowywanie posiłku na jednym palniku przy szafie z ubraniami nie będzie stanowiło dla nich problemu.
Inaczej ma się sprawa w dużych domach. Tutaj możemy pozwolić sobie na wygodną kuchnię otwartą na jadalnię lub elegancką kuchnię wyspową. Projektowanie domu daje nam możliwość praktycznie dowolnego wyboru tego, jak chcemy, żeby to pomieszczenie wyglądało. Szczególnie praktyczne w domach są kuchnie otwarte na jadalnię z dodatkowym wyższym stolikiem i stołkami barowymi. Wygodne do przygotowania posiłków i przeniesienia na stół oraz wrzucenia czegoś szybko na ząb przed wyjściem z domu.
Aby móc w pełni korzystać z kuchni, musimy ją odpowiednio wyposażyć i zadbać o jakość wszystkich sprzętów. Do podstawowych należą oczywiście kuchenka z piekarnikiem albo płyta i oddzielny piekarnik lub sama płyta grzewcza (gazowa, elektryczna albo indukcyjna, w zależności od możliwości w mieszkaniu).
Płytę gazową wybierzemy gdy mamy w mieszkaniu podłączony gaz i rachunki za niego nie są wysokie. Kuchenka elektryczna albo indukcyjna (podgrzewająca naczynie w wyniku działania szybkozmiennego pola magnetycznego) to wybór lepszy do domów ze względu na to, że nie musimy podłączać w nich gazu lub kiedy mamy fotowoltaikę. Brak podłączenia gazu jest bezpieczniejszy dla domu, ale kuchenki na prąd są mniej wygodne w użyciu - trzeba np. pamiętać, żeby nie zostawić zbyt długo potrawy na elektrycznym palniku, który długo traci temperaturę.
W zależności od rodzaju mieszkania i ilości domowników, możemy wybrać różną ilość palników dwa wystarczą w kawalerce, sześć może być potrzebnych w domu rodzinnym.
Jeżeli mamy możliwość, to nad kuchenką lub płytą grzewczą warto zamontować okap. Do najpopularniejszych należą te z wyciągiem kominowym oraz z filtrem węglowym. Różnica między nimi jest znaczna.
Wyciągu kominowego raczej nie będziemy mogli zastosować w bloku, gdzie będą nam w tym przeszkadzały przepisy BHP - nie można wstawić rury od okapu bezpośrednio do kratki wentylacyjnej. Jednocześnie taki wyciąg najlepiej eliminuje zapachy z kuchni. Okap z filtrem węglowym również bardzo dobrze spełnia swoją rolę, przy okazji zajmując mniej miejsca i często wygląda lepiej. Przy tym okapie musimy pamiętać o wymianie filtra przynajmniej raz na pół roku.
Jeżeli zdecydujemy się na samodzielną płytę grzewczą warto zainwestować również w piekarnik. W dzisiejszych czasach raczej nie stosuje się już piekarników gazowych, ze względu na długi czas ich nagrzewania oraz problematyczne sterowanie temperaturą grzania. Piekarniki elektryczne są wygodniejsze w obsłudze, mają więcej funkcji oraz są mniej awaryjne.
Dobrym dodatkiem do piekarnika jest mikrofala, w której szybko odgrzejemy jedzenie lub przygotujemy półprodukty do bardziej skomplikowanych potraw. Mikrofala jest też nieodzownym wyposażeniem kuchni w kawalerkach ze względu na swoje małe gabaryty i wszestronność w przygotowaniu jedzenia instant.
Po przygotowaniu i zjedzeniu posiłku przychodzi czas na zmywanie. Na tę chwilę połączenie zlew, suszarka na naczynia, zmywarka jest najlepszą kombinacją w kuchni. W zlewie możemy wyczyścić to co nie nadaje się do zmywarki, odstawić na suszarkę, a do zmywarki wstawić naczynia, garnki i sztućce.
Zmywarkę możemy zapełniać nawet 3 dni w zależności od tego jak jemy. Nie przesadzajmy jednak z czekaniem i maksymalnie po 5 dniach włączmy ją. Różne tryby zmywania dają nam większe możliwości, np. połowa wsadu kiedy rzadko jemy w domu, albo mycie bardzo zabrudzonych garnków kiedy przesadziliśmy z eksperymentami w kuchni i prawie odwiedziła nas straż pożarna.
Zmywarka jest również bardziej ekonomiczna - daje oszczędność na wodzie do ok 1000 zł rocznie przy 4 osobowej rodzinie. Obecnie zmywarki są produkowane w dwóch uniwersalnych wariantach szerokości - 45 lub 60 cm. Jeżeli chodzi o wysokość to każda zmywarka ma regulowane nóżki w zakresie ok 10cm. Szafki i blaty kuchenne w praktycznie wszystkich sklepach są projektowane z wzięciem pod uwagę tych wymiarów, więc nie ma potrzeby zamawiania specjalnych mebli, jeżeli chcemy mieć w kuchni zmywarkę.
Zmywarka 45 cm z powodzeniem wystarczy kawalerowi, parze oraz trzyosobowej rodzinie. Przy większej ilości domowników zalecamy już 60cm. Przy zakupie zmywarki musimy zwrócić uwagę na jej klasę energetyczną - zalecamy C albo D (dawniej A+++ albo A++) oraz cichość pracy - najlepiej poniżej 54 dB w trybie normalnym.
Każda kuchnia, nawet tam najmniejsza w przedpokoju, potrzebuje lodówki. Do wyboru mamy właściwie trzy warianty wielkości - niskie do ok 1m, tradycyjne ok 1,8m oraz dwudrzwiowe ok 2m wysokości i 1,5m szerokości. Jeżeli tylko mamy taką możliwość powinniśmy wybrać lodówkę tradycyjną. Zapewni nam dużo miejsca na produkty oraz bardzo przydatny zamrażalnik.
Jeżeli chodzi o ich wygląd to w sklepach królują dwa rodzaje - białe oraz inoxowe (przypominające metal). Wybór pomiędzy tymi dwoma to kwestia indywidualnych preferencji i dopasowania do kolorystyki kuchni.
Kupując lodówkę nie musimy zwracać uwagi, w którą stronę otwierają się jej drzwi - klamę możemy przełożyć w każdym modelu lodówki. Cechą na którą powinniśmy zwrócić największą uwagę jest klasa energetyczna oraz cichość pracy (maksymalnie 35dB).
Jedyny urządzeniem RTV które polecamy do kuchni jest radio. Zajmuje mało miejsca, jest łatwe w podłączeniu, nie odciąga tak uwagi jak telewizor i nie zużywa dużo prądu. Dobrą alternatywą może być podłączenie głośników do zestawu grającego z salonu. Da nam to dodatkową możliwość umilenia wieczornej kolacji koncertem smooth jazz.
Urządzeniem AGD, które nie jest wskazane w kuchni jest pralka. Będzie zajmowała miejsce na szafki lub piekarnik, może powodować “wywalenie” korków, kiedy włączymy zbyt dużo urządzeń, a także powodować zmniejszenie ciśnienia wody. Kolejny minusem może być przechodzenie zapachów z gotowanych potraw na świeżo uprane rzeczy. Warta wspomnienia jest również estetyka i design kuchni, który nie licuje z okienkiem pralki. Wyjątkiem przy tej regule będzie mikrokawalerka lub bardzo mała łazienka, która uniemożliwi wstawienie w niej pralki.
Kolejnymi meblami, które raczej nie powinny znaleźć się w kuchni są sofy, kanapy i fotele. Zajmują relatywnie dużo miejsca do możliwości pomieszczenia na nich osób oraz są trudne w utrzymaniu czystości. Zamiast nich lepiej zainwestować w tradycyjne krzesła i stół, a wygodniejsze meble wypoczynkowe przeznaczyć do salonu.
Lekko kontrowersyjne może wydać się pozbycie się posłania dla psa z kuchni. Będzie to jednak dbałość o bezpieczeństwo i zdrowie czworonoga. Kuchnia to miejsce z dużą ilością ostrych przedmiotów i gorących rzeczy a także z przekąskami, które mogą zaszkodzić zdrowiu psa.
Ergonomia jest dziedziną wiedzy zajmującą się dostosowaniem materialnego środowiska pracy do cech psychofizycznych człowieka. Przy projektowaniu kuchni pomoże nam w odpowiednim jej zaplanowaniu w zależności od naszych i współdomowników możliwościach i potrzebach oraz od naszego trybu życia.
Antropometria – metoda badawcza stosowana w antropologii fizycznej, polegająca na pomiarach porównawczych części ciała ludzkiego np.: długości kości (osteometria), objętości i proporcji czaszki (kraniometria), głowy (kefalometria), proporcji ciała (karpometria), masa ciała, rozstawu oczu, określenie pigmentacji oczu, włosów i skóry itp. Do pomiarów wykorzystywane są przyrządy antropometryczne.
Tablice antropometryczne zawierają charakterystyki statystyczne obu płci dorosłej ludności Polski. Charakterystykami tymi są 5, 50 i 95 centyl, nazywane w statystyce parametrami pozycyjnymi (Fisz.M.: Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna, PWN, Warszawa 1967). Oznaczane są przez symbole c5, c50 i c95. Centyle są szczególnym przypadkiem kwantyli. Centyl rzędu p, czyli p-ty centyl, jest to taka wartość cp , dla której p procent populacji ma wartość danej cechy mniejszą, a pozostałą część populacji, czyli (100-p) procent większą niż cp. Centyle oblicza się z próby losowej, przy czym 50 centyl nazywany jest medianą, a 5 i 9 centyl odpowiednio kwantylem dolnym c5 i górnym c95 .
Przygotowanie atlasu antropometrycznego pomoże lepiej zaprojektować wygodną kuchnię.
Na początek zbierz kilka podstawowych narzędzi:
Taśma miernicza: Będziesz potrzebować elastycznej taśmy mierniczej do dokładnych pomiarów.
Notatnik i długopis: Miej dedykowany notatnik do zapisywania pomiarów.
Aparat fotograficzny: Smartfon lub aparat cyfrowy do robienia zdjęć.
Zdecyduj, jakie parametry antropometryczne chcesz śledzić. Typowe pomiary obejmują:
Wzrost: Zmierz od czubka głowy do pięt. Stań przy ścianie, aby uzyskać dokładne wyniki.
Zasięgi rąk: Zmierz zasięg rąk rozłożonych szeroko, zasięg do przodu. do góry, zasięg rąk z łokciami przy ciele.
Powtórz te pomiary na siedząco.
Zapisz kto z Twojej rodziny jest prawo a kto leworęczny.
Podczas wykonywania pomiarów postępuj zgodnie z poniższymi wskazówkami:
Noś lekką odzież: Aby zapewnić dokładność pomiarów, noś minimalną odzież lub coś przylegającego do ciała.
Stój prosto: Zachowaj prawidłową postawę podczas pomiaru wzrostu i stój nieruchomo podczas pomiaru innych parametrów.
Zapisywanie pomiarów: Zapisuj każdy pomiar w dedykowanym notatniku.
Zorganizuj swoje dane w przejrzysty i łatwy do zrozumienia format. Możesz użyć arkuszy kalkulacyjnych lub dedykowanego oprogramowania, albo po prostu narysować wykresy odręcznie. Atlas może zawierać tabele, wykresy i zdjęcia.
Tworzenie rodzinnego atlasu antropometrycznego to przyjemny i edukacyjny projekt, który może pomóc w uzyskaniu wglądu w cechy fizyczne i ogólny stan zdrowia rodziny. Postępując zgodnie z tymi prostymi krokami i utrzymując regularne pomiary, uzyskasz cenny zapis, który możesz pielęgnować przez wiele lat. Chwyć więc taśmę mierniczą i notatnik i wyrusz w podróż, aby udokumentować unikalne cechy swojej rodziny.
Blat roboczy jest głównym i najważniejszym miejscem w naszej kuchni. Idealnie powinien mieć szerokość minimum bocznego rozstawu naszych ramion i głębokość ich przedniego zasięgu na poziomie pasa. Wysokość umieszczenia go od ziemi to ok 5 cm poniżej naszych łokci. Musimy oczywiście pamiętać, że jeżeli z blatu ma korzystać kilka osób to miary te powinny być uśrednione wg każdej z nich. Pamiętajmy również, żeby blat nie był zbyt szeroki i głęboki. Wymiary 140 x 60 cm wydają się optymalnie najlepsze w większość kuchni.
W przypadku bardzo małej kuchni za blat roboczy może służyć stół kuchenny. pamiętajmy jednak o odpowiednim zabezpieczeniu go lub korzystaniu z dużej deski do krojenia, nawet jeżeli nie kroimy.
Płyta gazowa lub jej elektryczne odpowiedniki powinny być umieszczone po lewej lub prawej stronie blatu roboczego. Strona jest raczej uzależniona od tego jak wyglądają przyłącza mediów w kuchni i estetyki wnętrza a nie od tego czy jesteśmy prawo- czy leworęczni.
Zlewozmywak powinien znajdować się po przeciwnej stronie niż płyta grzewcza. pozwoli to na swobodę poruszania się podczas przygotowywania posiłków i lawirowanie pomiędzy gotowaniem, myciem, nabieraniem wody etc. Idealne miejsce na to urządzenie jest zaraz przy ścianie - pozwoli to na niemarnowanie przestrzeni na blat, który będzie służył tylko jako ozdoba.
Wszystkie półki, szafki, szuflady i schowki powinny być umieszczone w myśl dwóch zasad: 1. rzeczy z których korzystamy najczęściej powinny być w zasięgu ręki lub jeden krok od nas, kiedy korzystamy z blatu roboczego, 2. otwieranie i zamykanie nie powinno powodować zbyt dużego przemieszczania się nas. Dobrą praktyką jest umieszczenie zmywarki pod blatem roboczym a obok niej szuflad ze sztućcami, nożami, garnkami etc.
Schowki i szafki można również umieszczać nad blatem roboczym.
Piekarnik w zależności od projektu kuchni i naszych wymagań możemy ustawić w okolicy blatu roboczego. Nie jest od używany aż tak często żeby musiał być pod ręką. Dwoma kryteriami jakimi powinniśmy się kierować to zapewnienie blatu do odłożenia gorących potraw wyjętych z piekarnika oraz w miarę możliwości nie podłączanie go rozgałęźnikiem do tego samego gniazdka co lodówka lub zmywarka. Dobrą praktyką jest umieszczenie piekarnika wyżej, np na wysokości blatu - umożliwi to wygodniejszą obsługę, bez konieczności schylania się.
Nie ma przeciwwskazań do umieszczania piekarnika przy lodówce. Musimy wtedy pamiętać o termoizolacji pomiędzy tymi dwoma urządzeniami AGD.
Przy wyborze lodówki musimy wziąć pod uwagę dwa główne czynniki - projekt kuchni oraz ile osób będzie z niej korzystało.
Obecnie najpopularniejsze są lodówki produkowane w dwóch kolorach - białym i stanowym (inox). Wybierają kolor musimy wziąć pod uwagę kolorystykę mebli i podłogi oraz wykończenia. Inox lepiej sprawdzi się w ciemniejszych, kamiennych wnętrzach, zaś biel będzie lepiej współgrała z drewnem i oczywiście białymi frontami szafek.
W kawalerce możemy pozwolić sobie na małą, niską lodówkę, nad która zmieści się więcej szafek, standardowa lodówka dwumetrowa to optymalny wybór dla małżeństwa z jednym lub dwójką dzieci. Projektując kuchnię do dużego domu wielopokoleniowego możemy zastanowić się nad dużą, dwudrzwiową lodówką lub jedną normalną w kuchni i drugą dodatkową w spiżarni albo piwnicy.
Tak jak przy wszystkich poprzednio wymienionych meblach tak i tutaj główną rolę odgrywa ile miejsca mamy w kuchni. W małej kuchni umieszczonej w przedpokoju kawalerki możemy pokusić się nawet o rozkładany stół (ruchomy albo blat przytwierdzony na zawiasach do ściany), duża kuchnia w domu daje nam możliwość wyboru zarówno stołu kuchennego jak i stolika barowego.
Mniejsze pole wyboru mamy kuchniach w bloku, gdzie właściwie możemy zdecydować się tylko na jedną z opcji. Tutaj najlepszym wyborem będzie stół który posłuży za miejsce do jedzenia, rozszerzy blat roboczy a w przypadku odwiedzin może nawet pełnić funkcję stolika kawowego. W takim przypadku ważne jest wybranie trwałego materiału stołu oraz odpowiednie jego zabezpieczenie, np obrusami, podkładkami oraz pielęgnacja i impregnacja.
Dobór materiałów oraz kolorystyki mebli w kuchni jest zagadnieniem głównie projektowym, wiąże się z estetyką, a nie funkcjonalnością tego pomieszczenia. Jedynym aspektem o jakim tutaj powinniśmy pamiętać w kontekście planowania kuchni jest wytrzymałość materiałów. Zarówno w kontekście codziennego użytkowania jak i czyszczenia.
W aspekcie planowania wygodnej kuchni materiał jaki wybierzemy na podłogi powinien być odporny na zniszczenia oraz jak najmniej śliski. Kuchnia jest miejscem gdzie najwięcej pracujemy fizycznie z różnymi “narzędziami”, które czasami mogą nam upaść. Wymiana płytki lub deski co kilka miesięcy z powodu dziury lub odprysków to niepotrzebny nikomu problem, którego łatwo można uniknąć. To również w kuchni najczęściej coś rozlejemy lub będziemy na mokro wycierali podłogę, więc im lepsza przyczepność tym to pomieszczenie będzie bezpieczniejsze.
Najpopularniejszym w Polsce materiałem na podłogi w kuchni jest gres, który zdobył sobie uznanie zarówno w projektach mieszkalnych, jak i komercyjnych. Jedną z kluczowych cech płytek gresowych jest ich klasa ścieralności, która określa, jak dobrze materiał radzi sobie z zużyciem i ścieraniem się.
Płytki gresowe są rodzajem ceramiki, której produkcja opiera się na spieczonym proszku glinowego, kwarcu i minerałów. Proces spiekania prowadzi do uzyskania płytek o wyjątkowej wytrzymałości i gęstości, co sprawia, że są one odporne na uszkodzenia mechaniczne, wodę, plamy oraz działanie czynników atmosferycznych.
Klasa ścieralności jest wskaźnikiem określającym, jak płytki gresowe radzą sobie z codziennym zużyciem i ścieraniem się. Jest to ważna informacja, zwłaszcza gdy wybieramy płytki do obszarów o dużym natężeniu ruchu, takich jak kuchnie, łazienki czy pomieszczenia komercyjne. Klasy ścieralności są oznaczane literą "PEI" (ang. Porcelain Enamel Institute) oraz liczbą od 0 do 5, gdzie każdy poziom oznacza określoną wytrzymałość:
PEI 0: Płytki te nadają się głównie do obszarów, gdzie jest minimalne zużycie, na przykład na ściany.
PEI 1: Przeznaczone na podłogi o niskim natężeniu ruchu, takie jak sypialnie i łazienki.
PEI 2: Nadają się do pomieszczeń o umiarkowanym natężeniu ruchu, na przykład łazienek domowych.
PEI 3: Płytki te nadają się do obszarów mieszkalnych o średnim natężeniu ruchu.
PEI 4: Odpowiednie do stosowania w domach i komercyjnych miejscach o dużym natężeniu ruchu, takich jak kuchnie i sklepy.
PEI 5: Płytki o najwyższej klasie ścieralności, które są idealne do zastosowań komercyjnych o bardzo intensywnym ruchu, na przykład w centrach handlowych czy na lotniskach.
Wybierając płytki gresowe, warto zwrócić uwagę na klasę ścieralności, aby dostosować je do konkretnego zastosowania. Dzięki swojej trwałości i różnorodności wzorów, płytki gresowe są doskonałym wyborem do projektów wnętrz, łącząc funkcjonalność z estetyką.
Kolejnym aspektem jest różnica między gresem polerowanym a szkliwionym. Ten pierwszy to nic innego jak dokładnie wypolerowany materiał. Zaś drugi to grafika naniesiona na gres, pokryta szkliwem. Różnica polega na tym, że przy uszkodzeniu gresu szkliwionego możemy nieodwracalnie zniszczyć grafikę jaka jest na nim. Dodatkowo gres szkliwiony jest bardziej śliski jeżeli jest mokry oraz odbija więcej światła.
Podobnie jak z podłogami tak i ze ścianami najważniejsza jest trwałość. Tam gdzie jest największe prawdopodobieństwo zabrudzenia ściany, czyli przy kuchence, blacie roboczym i zlewie, zaleca się położenie płytek lub zabezpieczenie ściany tworzywem sztucznym.
Reszta pomieszczenia powinna być pomalowana farbą lateksową, ze względu na jej trwałość i możliwość mycia, w kolorze dopasowanym do ogólnej estetyki i kolorystyki kuchni.
Ze względu na różnorodność wykorzystania, połączenie różnych funkcji i mebli oraz polską tradycję kuchnia powinna być pomieszczeniem nad którym powinniśmy spędzić najwięcej czasu w fazie projektowania lub remontu mieszkania lub domu. Odpowiednie ustawienie mebli i AGD oraz dobór materiałów i kolorów zapewni nam wygodę, optymalne wykorzystanie miejsca, oszczędności oraz przyjemność z przygotowywania posiłków.
W kolejnym kroku zmierzysz się z 4 rodzajami zadań i testów z Book Practice - Praktiko, Tasko, Test i Fiszki. Pomoże Ci to sprawdzić i utrwalić swoją wiedzę.